Behavioural Treatment of Tics Workshop in Dutch |15th European Conference on Tourette Syndrome & Tic Disorders – Royal Museum for Central Africa

Docenten

De workshop wordt gegeven door mw. drs. J.M.T.M. (Jolande) van de Griendt, GZ-psycholoog en gedragstherapeut en mw. dr. C.W.J. (Cara) Verdellen, klinisch psycholoog en gedragstherapeut. Zowel Jolande als Cara hebben bijgedragen aan de Europese Richtlijnen voor de behandeling van Tourette, en zijn auteurs van het (inter)nationale behandelprotocol "Tics". Tevens zijn zij lid van de Adviesraad van de Stichting Gilles de la Tourette en oprichters van BT-Tics Foundation, een stichting met als doel gedragstherapie bij tics verder te ontwikkelen.

Samenvatting

In deze workshop wordt de gedragstherapeutische behandeling van tics en het syndroom van Gilles de la Tourette volgens de in 2022 verschenen Europese richtlijnen besproken. Deze richtlijn beveelt gedragstherapie als een eerste keuzebehandeling voor tics aan. Er wordt een gedragstherapeutisch protocol gepresenteerd voor de behandeling van tics bij patiënten met tics en syndroom van Gilles de la Tourette. De stappen van het protocol worden met de deelnemers doorgenomen en er wordt geoefend in het toepassen van de verschillende interventies. Centraal staan de methoden exposure en responspreventie ('het leren tegenhouden van tics') en habit reversal ('de tegenbeweging maken'). Daarnaast leren de deelnemers enkele aanvullende interventies die kunnen worden toegepast indien er na het volgen van deze eerste keuzebehandeling nog veel tics zijn in bepaalde situaties.

Deze workshop beoogt een bijdrage te leveren aan de verspreiding en toepassing van de gedragstherapie van tics.

Programma

13.00 – 13.45

Tics en het syndroom van Gilles de la Tourette - een inleiding/ psycho-educatie

In deze inleiding wordt kennisgemaakt met de diverse uitingsvormen die het syndroom van Gilles de la Tourette kenmerkt. Vervolgens wordt ingegaan op psycho-educatie, de hoeksteen van iedere ticbehandeling; wanneer iemand de diagnose Tourette gekregen heeft, is het van belang stil te staan bij het beeld, de mogelijke aanwezigheid van comorbiditeit, de prognose, de behandelmogelijkheden en de impact van de aandoening op de kwaliteit van leven.

13.45 – 14.15

Gedragstherapie bij tics - behandeling volgens de richtlijnen

Voordat ingegaan wordt op de toepassing van het behandelprotocol, wordt eerst de effectiviteit van een gedragstherapie bij tics doorgenomen. Werkt deze behandeling eigenlijk wel, en zo ja, hoe effectief is deze dan? De theoretische grondslag van gedragstherapie bij tics wordt besproken, evenals de bewijsvoering ervan en de verschillende modaliteiten waarin deze kan worden gegeven.

Centraal hierbij staan habit reversal en exposure en responspreventie.

14.15 – 14.45

Habit reversal- uitleg en videodemonstratie

De eerste gedragstherapeutische techniek die wordt besproken is habit reversal; het leren van een tegenbeweging voor elke tic afzonderlijk. Door middel van praktische uitleg en videodemonstraties worden de verschillende stappen van habit reversal toegelicht. Ook wordt in tweetallen zelf geoefend met onderdelen van de behandeling.

14.45 – 15.00

Pauze

15.00 – 15.30

Vervolg habit reversal

15.30 – 16.30

Exposure en responspreventie - uitleg en videodemonstratie

Exposure en responspreventie is gericht op het leren tegenhouden van alle tics. Door middel van heldere uitleg, videodemonstraties en veel praktijkvoorbeelden wordt een kijkje in de behandelkamer gegeven van exposure en responspreventie. Zo worden de intrainsessies, het toevoegen en optimaliseren van exposure en huiswerkopdrachten praktisch toegelicht. Ook hier wordt kort in tweetallen zelf geoefend met de techniek.

16.30 – 17.00

Aanvullende Interventies: function based interventies

Doorgaans leveren bovenstaande interventies voldoende ticreductie op. In sommige gevallen blijven tics echter hinderlijk aanwezig in bepaalde situaties. Functiegerichte interventies kunnen dan uitkomst bieden. In dit gedeelte worden diverse mogelijkheden hierin besproken.